چرا باید هر روز کتاب بخونیم؟!

ما تو دنیایی زندگی می‌کنیم که همه‌چیز با سرعت نور اتفاق میوفته؛ از خبرهای روز گرفته تا پست‌های سوشال مدیا. هر روز هزاران محتوا از همه طرف بهمون هجوم میارن، انقدر ذهنمون مدام تحریک میشه که دیگه تمرکزمون مثل قبل نیست…

اما سوال اینجاست: آیا این همه اطلاعات رندوم و دم دستی واقعا به نفع ماست؟ 😏

جواب واضحه! نه❗️دقیقا برعکس. به معنای واقعی کلمه نابودمون میکنه!

خب، اینجا جاییه که بحث کتاب خوندن شروع میشه…

کتاب خوندن مثل یه تمرین ورزشی برای مغزه. همون‌طور که بدن نیاز به ورزش داره، ذهن هم نیاز داره که به شکل عمیق‌تری تمرین کنه. و یکی از شکل‌های قابل اتکای این تمرین، کتاب خوندنه.

در ادامه، بیاین ۵ تا فایده‌ی مهم کتاب خوندن – که تو این دوره از زمان اهمیت بیشتری دارن – آشنا بشیم!

۱. تقویت دیسیپلین ذهنی

دیسیپلین ذهنی یعنی اینکه بتونی ذهنت رو توی یه مسیر متمرکز نگه داری و از حواس‌پرتی‌های بی‌پایان دنیا (مخصوصا دیجیتال) فاصله بگیری. وقتی کتاب می‌خونی، داری ذهن رو به تمرکز عمیق و پایدار عادت میدی. مغز انسان ذاتا تمایل به سرعت داره؛ دنبال سریع‌ترین جواب‌ها و اطلاعاته. همه چی سریع! فست فود، روابط سریع، موفقیت سریع، همه چی… اما این سرعت – مخصوصا در عصر سوشال مدیا – اغلب باعث میشه ما نتونیم روی موضوعات پیچیده‌تر و عمیق‌تر تمرکز کنیم. کتاب خوندن می‌تونه این چرخه رو بشکنه.

وقتی میگم موضوعات پیچیده‌تر و عمیق‌تر، منظورم مسائلیه که عمیقا درگیرشیم! چیزایی مثل: چطور پول بیشتری در بیارم؟ چطور رابطمو درست کنم؟ چطور زندگی کنم که واقعا از روزام لذت ببرم؟  چطور از محدودیت زمانی و مکانی آزاد بشم و هر جای دنیا که میخوام زندگی کنم و هر چقدر که میخوام کار کنم و هر کاری که دوست دارم رو انجام بدم؟!

جواب این سوالا سریع به دست نمیاد! کلا سیستم دنیا طوریه که چیزای با ارزش در طول زمان به وجود میان. یه نگاه به طبیعت بندازین..؟

اما دنیای مدرن و زندگی دیجیتال این موضوع رو تو ذهن ما عوض کرده.. همه چیز سریع! و ذهن ما عادت کرده اگه چیزی خیلی سریع باشه روش تمرکز داشته باشه اگر نه، رهاش کنه.

بذارین یه مثال بزنم: وقتی داری کتاب می‌خونی، مجبوری توی یه صفحه بمونی، روی یه متن تمرکز کنی، حتی اگر این متن خیلی پیچیده یا چالشی باشه. برخلاف سوشال مدیا، نمی‌تونی سریع صفحه رو عوض کنی یا از یه ویدیو به یه پست جدید بپری. این باعث میشه ذهنت به تمرکز عادت کنه و دیسیپلین ذهنیت تقویت بشه. این مفهوم رو می‌تونیم با تحقیقات نوروساینس هم بررسی کنیم؛ جایی که نشون داده شده تمریناتی مثل کتاب خوندن، نواحی مسئول تمرکز در مغز رو تقویت می‌کنه. (تحقیقات دانیل کانمن در زمینه توجه و تمرکز ذهن)

۲. مقابله با حواس‌پرتی

سوشال مدیا طوری طراحی شده که حواس‌پرتی رو به حداکثر برسونه. هر پستی که می‌بینی، هر نوتیفیکیشنی که دریافت می‌کنی، یه پیام ناخودآگاه به مغزت می‌فرسته: “تمرکز نکن، سریع بگذر!”. در مورد این توصیه میکنم مستند The Social Dilemma رو ببینین. اگه ندیدین، و گوشی دارین، حتما ببینیدش! تکونتون میده.

اما کتاب خوندن درست برعکس سوشال مدیا عمل می‌کنه. اون زمان و فضا رو به مغزت می‌ده که عمیق بشه و روی یک موضوع به طور کامل تمرکز کنه. درواقع سوشال مدیایی که صبح تا شب توش میچرخیم و همه دنیای اطرافمون هم همین کارو میکنن، تمرکز ما رو نابود میکنه. اما کتاب خوندن دقیقا برعکس، ماهیچه‌های تمرکزمون رو تقویت میکنه!

مطالعات دانشگاه MIT نشون داده که افرادی که زمان بیشتری رو به مطالعه عمیق می‌گذرونن، کمتر دچار فراموشی میشن و در حل مسائل پیچیده هم بهتر عمل می‌کنن. دلیلش اینه که کتاب خوندن، قدرت پردازش ذهن رو به چالش می‌کشه و حواس‌پرتی‌های بی‌دلیل رو کاهش میده. این یه جور تمرین مایندفولنس هم محسوب میشه.

۳. پرورش قدرت تمرکز

کتاب خوندن مثل یه سفر طولانیه. نمیشه در عرض چند دقیقه یا حتی چند ساعت همه چی رو بفهمی. اینجا باید از صبر و تمرکز استفاده کنی. این قدرت تمرکز دقیقا همون چیزیه که سوشال مدیا ازمون می‌دزده. وقتی هر روز کتاب می‌خونی، داری به ذهنت یاد می‌دی که چطور روی یه موضوع عمیق فکر کنه و قدرت توجهت رو بالا ببره.

تحقیقات نورولوژی تو دانشگاه هاروارد نشون داده که خوندن مستمر کتاب باعث افزایش ماده خاکستری مغز میشه که این بخش هم مستقیما با تمرکز و حافظه مرتبطه. حالا این یعنی چی؟ یعنی وقتی هر روز به خودت این چالش رو می‌دی که کتاب بخونی، داری ساختار مغزت رو بهبود میدی تا بتونی تو زندگی واقعی بهتر و متمرکزتر باشی! بدون تمرکز چه کاری میتونی انجام بدی؟! تو کدوم حیطه میتونی موفقیتی که میخوای رو به دست بیاری؟!

۴. بازسازی مغز در برابر اطلاعات سریع

مغز ما به اطلاعات نیاز داره، اما نه به سرعت و بی‌نظمی‌ای که رسانه ها میدن. وقتی مدام توی فضای آنلاین باشی، مغز دنبال اطلاعات فوری می‌گرده و یاد می‌گیره که به سرعت از یه موضوع به موضوع دیگه بپره. این عادت باعث میشه مغز در پردازش اطلاعات عمیق‌تر – همون مسائل جدی زندگیمون – دچار مشکل بشه. برا همینه که صد تا دوره‌ی نیمه تموم دارین! کلی کتاب خریدین که تمومشون نکردین! 😉

کتاب خوندن باعث میشه که مغز از این روند دور بشه. توی یه پژوهش که تو دانشگاه استنفورد انجام شد، نشون داده شد که وقتی افراد به مدت حداقل ۲۰ دقیقه در روز کتاب می‌خونن، مغزشون در پردازش اطلاعات پیچیده‌تر و طولانی‌مدت بهتر عمل می‌کنه. این نوع از تمرکز به ما این قدرت رو میده که تو دنیای واقعی تصمیمات بهتر و فکرهای عمیق‌تری داشته باشیم. (پژوهش‌های دانشگاه استنفورد در مورد کتاب‌خوانی و پردازش ذهنی)

۵. پرورش صبر و ممارست

تو سوشال مدیا، انتظار داریم در عرض چند ثانیه یه مفهوم کلیدی یاد بگیریم. این چیزیه که وجود داره! زمان ریلزا چقدره؟! پستایی که میخونین در نهایت چند کلمه میتونن تو خودشون جا بدن؟! مغزمون اتوماتیک عادت میکنه به مطالب سریع و کم ارزش!

اما کتاب داستانش متفاوته… هر کتاب یه دنیا داستان، دانش، و ایده داره که برای کشف کردنش نیاز به زمان داری. وقتی هر روز به خودت تعهد می‌دی که کتاب بخونی، داری به مرور این عادت رو به ذهنت القا می‌کنی که برای یادگیری عمیق و بلندمدت، باید صبور باشی.

مطالعات نشون داده که این نوع از تمرینات ذهنی می‌تونه حتی روی رفتارهای ما در دنیای واقعی هم تاثیر بذاره. افرادی که کتاب می‌خونن، در تصمیم‌گیری‌ها صبورتر  هستن و قدرت تحلیلشون به مراتب بالاتر از کسانیه که فقط محتواهای سطحی و سریع مصرف می‌کنن❗️ (تحقیقات در مورد ارتباط بین تمرین‌های ذهنی و رفتار صبورانه)

نتیجه‌گیری:

ما تو دنیایی زندگی می‌کنیم که هر لحظه پر از اطلاعاته. هر روز با بمباران اطلاعات بیدار میشیم، و هر شب با بمباران اطلاعات میخوابیم! این شرایط روز به روز شدتش بیشتر خواهد شد.

همونطور که میبینین، تولید کنندگان محتوا توی سوشال مدیا برای جلب توجه من و شما به انواع و اقسام روش ها متوسل میشن. هوک (قلاب) های خوب و بدی که استفاده میشه هر کدوم روی مغز ما تاثیر میذارن. و این تاثیر واقعا چیز کوچیک و ناچیزی نیست!! موضوع جدیه! 😄

در کل این اطلاعات سریع و پراکنده، میتونن تمرکز و دیسیپلین ذهنی‌مون رو کاملا از بین ببرن!

وقتی از بین رفت، خیلی ساده‌س که برچسب ADHD به خودمون بزنیم و به رفتارهای مخرب و روتین‌های نا آگاهانه‌ای که نتیجه‌ش شده از بین رفتن توجه و تمرکزمون ادامه بدیم.

نظر من اینه که اولین روش محکم برای برگردوندن توجه و تمرکزمون تمرین روزانه‌ی یک سبک اصیل مدیتیشن هست. و دومین راه محکم که مغزمون رو به مسیر درست برمیگردونه، کتاب خوندنه! هر روز کتاب خوندن، به ما کمک می‌کنه که عمیق‌تر فکر کنیم، تمرکز بیشتری داشته باشیم و ذهنمون رو در برابر سیل اطلاعات سطحی و سریع محافظت کنیم.

حرف در مورد این موضوع زیاده. لازمه اینجا بگم که هدف این پست این نیست که بگه سوشال مدیا بده و کتاب خوبه! نه. هر کدوم بدیا و خوبیای خودشونو دارن.

تو سوشال مدیا کانال هایی هستن که زندگی ما رو عوض میکنن. و تو دنیای آفلاین کتاب‌هایی هستن که محتوای بی ارزشی دارن که جهت اشتباهی به زندگیمون میدن! پس مساله درست و غلط بودن نیست.

مساله آگاه بودنه. هر انتخاب کوچیک و بزرگی که هر روز و هر ساعت میکنیم، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم روی ذهن و زندگیمون دارن! باید آگاه باشیم.

بگذریم… این پست در مورد کتاب خوندنه و قراره کوتاه باشه 😉

پس لطفا همین الان یه کتاب انتخاب کن و شروع کن هر روز ۱۰ دقیقه کتاب بخون. (فقط نگو ۱۰ دقیقه وقت ندارم! تو دسشویی هم میشه ۱۰ دقیقه کتابو خوند😑)

چه کتابی بخونم؟

هر کتابی که برات جذابه! یه رمان جذاب! هرچی که میتونی بری تو دلش و خودتو تو دنیاش غرق کنی…

این نه فقط یه سرگرمیه، بلکه یه تمرین ذهنی برای داشتن زندگی باکیفیت‌تر و متمرکزتره!

مرسی که خوندین! 👋